SON KULLANMA TARİHİ İLE TAVSİYE EDİLEN TÜKETİM TARİHİ NEDİR?
İlayda KORKMAZYİĞİT – Gıda Mühendisi
Duru Yemek, Temizlik ve Organizasyon A.Ş, Ankara
GİRİŞ
Günümüzde bilinçli olan tüketiciler satın alacağı ürünün ambalajındaki bilgileri detaylıca incelemektedir. Bu incelemeyi yaparken dikkat edilen en önemli nokta ürün ambalajında yazan son kullanma tarihi “SKT” ibaresidir. Bizler tüketici olarak bu ifadeden yararlanarak ürünü ne kadar süre evde kullanıp muhafaza edebileceğimizi hesaplıyoruz. Fakat son yıllarda SKT ibaresinin yanı sıra bazı ürünlerde Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi diye bir ifade de görmekteyiz. Bu ifade değişikliği tüketici açısından kafa karışıklığına sebep olabilir. Bu yazıda iki ifadenin farkından bahsedeceğiz.
SON KULLANMA TARİHİ NEDİR?
Son kullanma tarihi ve tavsiye edilen tüketim tarihi temelde aynı düşünceye çıksa da anlam olarak birbirlerinden farklıdırlar. Son kullanma tarihi olarak geçen ifade, mikrobiyolojik olarak bozulmaya uğrayabilecek gıda maddelerine yazılır ve verilen o tarihten itibaren vücudunuzun tolere edemeyeceği kadar bozulmuş veya bozulmaya başlamış olacaktır, bu sebeple sağlığınız için SKT’si gelmiş ürünü tüketmemeniz gerekmektedir. Özellikle süt, yoğurt, et ve et ürünleri, meyve suyu, reçel, konserve gıdalar gibi ürünlerde SKT ibaresi vardır ve bu ibare çok önemlidir.
TAVSİYE EDİLEN TÜKETİM TARİHİ NEDİR?
Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi ise, mikrobiyolojik olarak bozulmamış fakat duyusal özelliklerini kaybetmiş olabilecek ürünler için kullanılır. Yani Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi geldiğinde o ürün bozulmamıştır fakat tadı, lezzeti, görüntüsü eskisi kadar kaliteli olmayabilir. Bahsi geçen ürün eğer uygun koşullarda muhafaza edilmişse, gıdanın kendine has özelliklerini korur. Bu tarih dolduğunda mikrobiyolojik anlamda sağlığınızı etkileyen bir durum söz konusu olmaz fakat gıda karakteristik özelliklerini kaybetmiş veya kaybediyor olabilir.
Özellikle, bakliyat grubunda normal saklama koşullarında 1-2 yıl gibi bir depolama ömrü olduğu için SKT yerine tavsiye edilen tüketim tarihi verilmesi daha mantıklı hale gelmiştir.
Aynı ürün üzerinde hem SKT hem TETT bulunmaz. Bunlardan sadece biri tercih edilir. İlgili Türk Gıda Kodeksi Tebliği de bunu yönetmelikle sınırlandırmıştır. Bu bilgiler ışığında; Bir ürünün SKT’si geçtiyse o ürün kesinlikle tüketilmemelidir. Sağlığınıza zararlı olabilir. Hem kalite özelliklerini kaybetmiş hem de mikrobiyolojik açıdan kontamine olmaya yani bulaş sonucu bozulmaya başlamıştır. Bir ürünün tavsiye edilen tüketim tarihi geçtiyse o ürün kendine has karakteristik özelliklerini kaybetmiş olabilir fakat bunlar sağlığınızı olumsuz etkileyecek problemler değildir. Belirlenen SKT ortalama bir insan için kaldırabileceği maksimum kontaminasyon seviyesinden bir miktar daha az süreyi kapsar bunun temelinde kişi yanlışlıkla SKT ‘si geçmiş ürün tüketirse sağlığına ciddi şekilde zarar gelmesin anlayışı vardır. Fakat bunu referans alarak SKT’si geçmiş ürünleri tercih etmemeliyiz çünkü bu değerler üzerinde yüzlerce deney yapılarak belirlenmiş ve ortalama bir insanın sağlığı göz önüne alınmıştır. Eğer bünyeniz zayıfsa, SKT’si 1 gün geçmiş ürün bile zehirleyebilir ya da sağlığınızı bozabilir. Sağlığımız için bu ibareleri dikkate almak önemlidir.
KAYNAKÇA 1. TÜRK GIDA KODEKSİ ETİKETLEME YÖNETMELİĞİ, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12/20111229M3-7.html 2. www.gıdamuhendisindentavsiyeler.blogspot.com, Aralık, 2016.